Zachowek jest instytucją, której podstawowym celem jest zapewnieniem ochrony tym członkom rodziny spadkodawcy, którzy nie zostali uwzględnieni w testamencie. Wiele osób zastanawia się nad tym, czy można zrzec się zachowku. Nasi eksperci postanowili odpowiedzieć na to pytanie!
Zanim zagłębimy się w temat zrzeczenia się zachowku, warto zrozumieć, czym w ogóle jest zachowek. Zachowek to instytucja prawa spadkowego, która ma na celu zabezpieczenie tych członków rodziny, którzy nie zostali uwzględnieni w testamencie. Osoby, które zostały pominięte w testamencie, może domagać się rekompensaty, zwanej właśnie zachowkiem.
Zachowek bardzo często mylony jest z dziedziczeniem ustawowym, ale to zupełnie inna kwestia. Zachowek to coś, co ma znaczenie szczególnie w przypadku spadków, w których spadkodawca pozostawia majątek kilku osobom, a nie chce, żeby któryś z ustawowych spadkobierców – na przykład syn – odziedziczył choć część majątku. Zachowek ma na celu zapewnienie ochrony najbliższym członkom rodziny zmarłego, właśnie na wypadek tego typu sytuacji.
Należy wiedzieć, że zachowek nie przysługuje każdemu, kto chciałby zostać uwzględniony w testamencie. Prawo do zachowku mają przede wszystkim potomkowie spadkodawcy, czyli dzieci i wnuki, a także małżonek lub rodzice zmarłego.
Warto zaznaczyć, że zachowek nie przysługuje osobom, które zostały wydziedziczone przez spadkodawcę w testamencie. Jeśli spadkodawca wyraźnie określił, że dana osoba nie ma dziedziczyć, to nie ma ona prawa do zachowku. Wydziedziczenie nie dotyczy jednak zstępnych wydziedziczonego – mają oni prawa do zachowku.
Wiele osób zastanawia się nad tym, czy można zrzec się zachowku. Nietrudno wyobrazić sobie sytuacje, w których osoba uprawniona do zachowku chce z niego zrezygnować. Może to być wieloletni konflikt pomiędzy członkami rodziny. Osoba, która jest uprawniona do zachowku, może zdecydować, że nie chce go otrzymać. Istnieją tutaj dwie możliwości – zrzeczenie się zachowku za życia spadkodawcy lub po jego śmierci.
Kwestia tego, czy możliwe jest zrzeczenie się zachowku za życia spadkodawcy, przez wiele lat budziła wiele wątpliwości. Spór ten rozwiązał dopiero Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 marca 2017 r., który przyjął, że dopuszczalne jest zawieranie umów zrzeczenia się prawa do zachowku na podstawie art. 1048 KC. Obecnie zatem wiemy już, że takie rozwiązanie jest możliwe.
Jeśli osoba, która jest uprawniona do zachowku, chce zrzec się go za życia spadkodawcy, musi to zrobić w formie umowy notarialnej. Umowa taka powinna być sporządzona zgodnie z przepisami prawa i musi zawierać wyraźne oświadczenie osoby, która zrzeka się zachowku.
Zrzeczenie się zachowku za życia spadkodawcy może mieć różne powody. Osoba może chcieć pomóc spadkodawcy w swobodnym rozporządzaniu majątkiem lub po prostu nie być zainteresowana dziedziczeniem. Warto jednak pamiętać, że zrzeczenie się zachowku jest decyzją trwałą i nieodwracalną. Raz podjęta decyzja nie może być cofnięta.
Jeśli osoba uprawniona do zachowku nie zdecydowała się na zrzeczenie się go za życia spadkodawcy, nadal istnieje możliwość zrzeczenia się zachowku po jego śmierci. Powodem może być przede wszystkim jasne wyrażenie swojej woli względem braku chęci do otrzymania zachowku, a tym samym pomoc innym spadkobiercom w uregulowaniu wszystkich kwestii związanych ze spadkiem.
Zrzeczenie się zachowku po śmierci spadkodawcy odbywa się poprzez podpisanie umowy o zwolnienie z długu uregulowanej w art. 508 kodeksu cywilnego. Jest ona zawarta pomiędzy osobą zrzekającą się zachowku a spadkobiercą. Inną możliwością jest zawarcie ugody, w której osoba uprawniona do zachowku oświadczy, iż zrzeka się zachowku i nie zamierza dochodzi z tego tytułu żadnej zapłaty w przyszłości.
Jeśli zdecydowaliście się na zrzeczenie się zachowku za życia spadkodawcy, warto skonsultować się z prawnikiem. Umowa o zrzeczenie się zachowku musi być sporządzona zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, dlatego warto skorzystać z pomocy specjalisty. Dodatkowo umowa taka musi zostać zawarta u notariusza.
Umowa o zrzeczenie się zachowku powinna zawierać precyzyjne oświadczenie osoby zrzekającej się zachowku, określenie spadkodawcy oraz innych spadkobierców, oraz informacje dotyczące majątku, od którego osoba zrzeka się zachowku.
Znasz już odpowiedź na pytanie, czy można zrzec się zachowku. Rozwiązanie takie jest możliwe. Zrzeczenie się zachowku może nastąpić zarówno za życia spadkodawcy, jak i po jego śmierci, ale procedury różnią się od siebie. Należy pamiętać, że zrzeczenie się zachowku ma swoje konsekwencje i może prowadzić do utraty praw do dziedziczenia.
Jakie są warunki zrzeczenia się zachowku za życia spadkodawcy?
Osoba chcąca zrzec się zachowku za życia spadkodawcy musi podpisać umowę notarialną, zgodnie z przepisami prawa. Umowa ta musi zawierać wyraźne oświadczenie o zrzeczeniu się zachowku.
Czy zrzeczenie się zachowku po śmierci spadkodawcy jest trwałe?
Tak, zrzeczenie się zachowku po śmierci spadkodawcy jest trwałe i nieodwracalne. Raz podjęta decyzja nie może być cofnięta. Należy wziąć to pod uwagę przed podjęciem decyzji.
Jakie są skutki zrzeczenia się zachowku?
Osoba, która zrezygnowała z zachowku, traci prawa do części spadku, która jej przysługiwała, a także wszelkie uprawnienia do dziedziczenia w przyszłości. Przed podjęciem decyzji warto porozmawiać z prawnikiem na temat skutków zrzeczenia się zachowku.
