Dobre stosunki pomiędzy rozwodzącymi się małżonkami, niestety są w praktyce dość rzadką sytuacją. Dlatego rozwód za porozumieniem stron (rozwód bez orzekania o winie) wciąż nie stanowi normy. Brak porozumienia między mężem oraz żoną zwiększa prawdopodobieństwo tego, że będzie miała miejsce apelacja od wyroku rozwodowego. Taka sytuacja jest oczywiście niekorzystna dla strony, którą wspomniany wyrok zadowala w wystarczającym stopniu. Natomiast z punktu widzenia małżonka niezadowolonego z rozstrzygnięcia sądu, apelacja od wyroku rozwodowego stanowi konieczność. Ze względu na częste pytania o apelację w postępowaniu rozwodowym, postanowiliśmy wyjaśnić, jak w praktyce wygląda taka procedura sądowa. Nasz artykuł poradnikowy z pewnością będzie użyteczny dla wielu rozwodzących się małżonków. Warto jednak pamiętać, że apelacja od wyroku rozwodowego to temat, którym powinien zająć się ekspert prawny.
Tytułem wstępu należy przypomnieć, że w polskim prawie obowiązuje zasada dwuinstancyjności dotycząca wyroków sądowych. Dotyczy ona również spraw rozwodowych. Dzięki temu możliwa jest apelacja od wyroku rozwodowego do sądu wyższej instancji – na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego. W przypadku spraw rozwodowych, sądem pierwszej instancji jest sąd okręgowy. Zatem apelacja od wyroku rozwodowego trafi do sądu apelacyjnego. Oznacza to, że sprawa apelacyjna od wyroku rozwodowego będzie się toczyła przed sądem zlokalizowanym w większym mieście, co dla wielu osób oznacza konieczność dojazdu. Dość podobna sytuacja dotyczy postępowania o rozwód w pierwszej instancji, choć trzeba pamiętać, że sądów okręgowych jest więcej. Obecnie w Polsce mamy tylko 11 sądów apelacyjnych oraz 47 sądów okręgowych (stan ze stycznia 2023 r.).
Kolejna ważna informacja dotycząca apelacji od wyroku rozwodowego dotyczy czasu na złożenie wymaganych dokumentów. Wiele osób niekorzystających z pomocy prawnika, zapomina o kluczowej kwestii, jaką jest szybkie złożenie wniosku o doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem. Sąd pierwszej instancji, który wydał wyrok rozwodowy, powinien otrzymać wspomniany wniosek w terminie do 7 dni od daty ogłoszenia wyroku. Przekroczenie tygodniowego terminu na złożenie wniosku o uzasadnienie wyroku mocno komplikuje sprawę i może nawet zamknąć drogę do celu, jakim jest skuteczna apelacja od wyroku rozwodowego. Stanie się tak, jeśli sąd nie uwzględni wniosku o przywrócenie terminu. Stanowisko sądu prawdopodobnie będzie negatywne, jeżeli strona odpowiednio nie wytłumaczyła spóźnienia okolicznościami niezależnymi od niej (np. złym stanem zdrowia).
Po otrzymaniu wyroku wraz z uzasadnieniem, strona będzie miała dwa tygodnie na złożenie apelacji. Jak widać, czasu na odpowiednie przygotowanie pisma apelacyjnego będzie zatem niewiele. Co ważne, apelacja od wyroku rozwodowego jest składana do sądu drugiej instancji, ale za pośrednictwem pierwszej instancji sądowej. Tak więc strona niezadowolona z rozstrzygnięcia powinna dostarczyć osobiście lub wysłać dokumenty do sądu, który wydał kwestionowany wyrok. Apelacja od wyroku rozwodowego może być wniesiona po terminie (razem z wnioskiem o przywrócenie terminu), ale trzeba pamiętać, że sąd nie zawsze uwzględni taki wniosek. Decyzja sądu na pewno będzie negatywna, jeśli wina strony związana z przekroczeniem terminu wydaje się oczywista. Zatem przestrzeganie terminów wyznaczonych przez kodeks postępowania cywilnego jest bardzo ważne.
Trzeba też pamiętać o tym, że apelacja od wyroku rozwodowego wiąże się z podstawową opłatą wynoszącą aż 600 zł. To podstawowa stawka za pozew, ale możliwe są też inne wysokości opłat. Jeżeli apelacja od wyroku rozwodowego obejmuje zarówno rozstrzygnięcie o winie, jak i podział majątku, to początkowy koszt takiej apelacji wzrasta do 1600 zł. Samo zaskarżenie orzeczonego podziału majątku wiąże się z wstępnym wydatkiem na poziomie 1000 zł. Natomiast kwestionowanie rozstrzygnięć odnośnie kontaktów z dzieckiem i władzy rodzicielskiej razem z częścią wyroku dotyczącą winy oznacza koszt 600 zł (bez dodatkowych opłat). Zakwestionowanie tylko wysokości alimentów w ramach apelacji skutkuje brakiem opłaty jeśli mowa o podwyższeniu takiego świadczenia alimentacyjnego.
Z kolei apelacja od wyroku rozwodowego dotycząca jedynie obniżki alimentów podlega opłacie, która zależy od rocznej wartości przedmiotu sporu. Taka opłata jest ustalona na podstawie artykułu 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1398). Pod pojęciem przedmiotu sporu rozumiemy tutaj różnicę pomiędzy zasądzonymi alimentami i kwotą, którą chciałby płacić powód. Najtańsza będzie apelacja od wyroku rozwodowego dotycząca tylko kontaktów z dzieckiem lub korzystania ze wspólnie zajmowanego mieszkania. W tym przypadku, opłata sądowa wynosi bowiem 100 zł. Co ważne, koszty apelacji są pomniejszane o wcześniejszą opłatę za uzasadnienie wyroku (100 zł). Warto też pamiętać o ogólnych kosztach całego procesu, które ponosi przegrany.
Powyższe informacje potwierdzają, że apelacja od wyroku rozwodowego jest bardzo sformalizowaną procedurą. Przekroczenie ustalonych terminów może zatem spowodować poważne trudności w dochodzeniu swoich praw. Duże znaczenie ma też jakość merytoryczna samej apelacji, która już na wstępie kosztuje sporo. Warto zatem skorzystać z pomocy eksperta prawnego takiego jak np. dobry prawnik Warszawa. Wsparcie specjalisty gwarantuje, że skuteczna apelacja od wyroku rozwodowego zostanie złożona w terminie.
