Osoby mające do czynienia z komornikiem, mogły się już spotkać z takimi określeniami jak chociażby nadanie klauzuli wykonalności oraz tytuł wykonawczy. Nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu jest bowiem warunkiem umożliwiającym rozpoczęcie egzekucji komorniczej na podstawie tak zwanego tytułu wykonawczego. Mowa o tytule egzekucyjnym zaopatrzonym w sądową klauzulę wykonalności. Ogólna wiedza na temat tego, czym jest nadanie klauzuli wykonalności przyda się również osobom nie posiadającym aktualnie długów i zaległości wobec wierzycieli. Przygotowaliśmy zatem artykuł, który w prosty i skrótowy sposób odpowiada na tytułowe pytanie.
W większości przypadków, nadanie klauzuli wykonalności następuje na pisemny wniosek wierzyciela. Sąd cywilny w składzie jednego sędziego wydaje wówczas postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, który przekształca się tym samym w tytuł wykonawczy. Alternatywnie, postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności może wydać również referendarz sądowy. Chodzi o tytuły egzekucyjne wymienione przez artykuł 777 kodeksu postępowania cywilnego (między innymi prawomocne orzeczenia sądu oraz akty notarialne, w których dłużnik poddał się egzekucji).
Nadanie klauzuli wykonalności przez referendarza sądowego jest możliwością, którą wprowadzono w celu odciążenia sędziów. Warto wiedzieć, że referendarz sądowy (tak samo jak sędzia) ma prawo oddalenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności. Odmowna decyzja będzie uzasadniona jeśli wydaje się oczywiste, że wniosek wierzyciela jest sprzeczny z prawem lub zmierza do obejścia prawa. Nadanie klauzuli wykonalności przez sędziego lub referendarza będzie niemożliwe również wtedy, gdy z okoliczności sprawy i tytułu egzekucyjnego wynika, że roszczenie uległo już przedawnieniu.
Wierzyciel może jednak przedstawić dokument uzasadniający, że przedawnienie jednak nie nastąpiło. Wówczas nadanie klauzuli wykonalności będzie jednak możliwe. Innym wariantem jest wystąpienie przez wierzyciela z powództwem o ustalenie, że objęta tytułem egzekucyjnym wierzytelność jednak nie uległa przedawnieniu. W każdej sytuacji sędzia lub referendarz powinien uważnie zbadać wniosek i załączone dokumenty, bo nadana klauzula wykonalności otwiera drogę do zajęć komorniczych.
Warto wiedzieć, że niekiedy nadanie klauzuli wykonalności jest możliwe z urzędu. Popularnym przykładem będzie uprawomocnienie się nakazu zapłaty, który został wydany w elektronicznym postępowaniu upominawczym (czyli przed tak zwanym e-Sądem). Nadanie klauzuli wykonalności z urzędu ma miejsce również wtedy, gdy postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia będzie podlegało wykonaniu w drodze egzekucji (patrz artykuł 743 kodeksu postępowania cywilnego – KPC).
Specjalna procedura dotyczy także spraw alimentacyjnych. Mianowicie, tytuł egzekucyjny zasądzający alimenty również otrzymuje klauzulę wykonalności z urzędu, co ma przyspieszyć dochodzenie roszczeń. W takiej sytuacji, samotny rodzic będący wierzycielem dostanie tytuł wykonawczy w formie doręczonego dokumentu (art. 1082 KPC). Może on posłużyć do dochodzenia swoich roszczeń z pomocą komornika. Istnieje również ważna zasada wskazująca, że nadanie klauzuli wykonalności z urzędu następuje jeśli postępowanie zostało lub mogło zostać wszczęte z urzędu (art. 782 KPC).
W bardzo wielu sytuacjach nie można jednak liczyć na to, że nadanie klauzuli wykonalności nastąpi z urzędu. Dlatego konieczne będzie przygotowanie specjalnego wniosku, który powinien spełniać wymogi pisma procesowego i musi zawierać jako załącznik tytuł egzekucyjny oraz potwierdzenie uiszczenia ewentualnej opłaty. Wspomniany wniosek powinien zostać rozpatrzony niezwłocznie – teoretycznie w terminie do 3 dni. Zaleca się, aby wniosek o nadanie klauzuli wykonalności przygotował ekspert prawny (na przykład dobry prawnik Warszawa). W przeciwnym razie mogą się bowiem pojawić problemy skutkujące np. oddaleniem wniosku i wydłużeniem procesu dochodzenia należności.
