Sporządzenie niektórych wniosków i pism skierowanych do sądu wydaje się łatwe osobom, które nigdy nie zajmowały się tym tematem. Jednakże praktyka bywa trudniejsza, a samodzielne próby przygotowania pisma sądowego czasem sprawiają, że potrzebny dokument jest nieskuteczny ze względu na braki formalne. Wniosek o wyznaczenie terminu rozprawy to przykład dokumentu, który może pozornie wydawać się łatwy do przygotowania. Redagowaniem takiego dokumentu powinien jednak zająć się ekspert prawny. Mimo wszystko, postanowiliśmy wyjaśnić co dokładnie powinien zawierać wniosek o wyznaczenie terminu rozprawy. Pod koniec naszego artykułu prezentujemy odpowiedzi na częste pytania (FAQ), które są związane z właśnie takim wnioskiem.
Pisząc o tym kiedy wymagany jest wniosek o wyznaczenie terminu rozprawy, autorzy artykułów dość często mają na myśli sytuację, w której konieczna okazuje się zmiana terminu posiedzenia sądu. Warto wiedzieć, że czasem do sądów wpływają również wnioski o przyspieszenie rozpoznania sprawy i niezwłoczne wyznaczenie terminu rozprawy. Takie pisma są spowodowane po prostu zniecierpliwieniem stron z powodu opieszałości sądu. Jeżeli chodzi o postępowanie w sprawach cywilnych, to warto zwrócić uwagę na art. 206 KPC. Ten przepis wskazuje bowiem, że przewodniczący wyznacza terminy posiedzeń w sprawie zgodnie z planem rozprawy. Jeśli planu nie sporządzono, to wyznacza się najwcześniejsze możliwe terminy, które w miarę możliwości pozwalają na rozstrzygnięcie sporu już w czasie pierwszego posiedzenia.
Warto pamiętać, że zgodnie z artykułem 206 kodeksu postępowania cywilnego, wyznaczenie terminu rozprawy leży w kompetencji przewodniczącego składu sędziowskiego, a nie przewodniczącego wydziału sądu. Przewodniczący składu wyznacza terminy posiedzeń dotyczące poszczególnych spraw w drodze zarządzeń, biorąc pod uwagę między innymi dostępność sal sądowych (zobacz: E. Stefańska [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom I. Art. 1-477(16), red. M. Manowska, LEX/el. 2022, art. 206).
Ewentualny wniosek o wyznaczenie terminu rozprawy cywilnej innego niż wcześniej zaplanowany może zostać nie uwzględniony z powodów organizacyjnych dotyczących np. dostępności sal i sędziów. Jeżeli natomiast chodzi o wyznaczenie szybkiego terminu rozprawy ze względu na przewlekłość, to powodem odmowy bywa na przykład wskazanie w odpowiedzi (na pismo strony lub pełnomocnika), że obciążony sąd bada sprawy zgodnie z kolejnością ich wpływu – na podstawie przepisów wyznaczonych przez regulamin urzędowania sądów powszechnych (patrz: Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 2017 r. – III SPP 45/17).
W przypadku postępowania karnego, zmiana terminu rozprawy bywa dokonywana na podstawie artykułu 353 kodeksu postępowania karnego (KPK). Ten przepis wskazuje, że pomiędzy doręczeniem zawiadomienia, a terminem rozprawy głównej powinno upłynąć co najmniej 7 dni. W razie niezachowania tego terminu, które czasem ma miejsce, oskarżony lub obrońca może złożyć wniosek o wyznaczenie terminu rozprawy innego niż planowany. Taki wniosek powinien zostać złożony przed rozpoczęciem przewodu sądowego (tzn. przed rozpoczęciem odczytywania aktu oskarżenia). Późniejsze zgłoszenie wniosku nie obliguje sądu do zmiany terminu rozprawy na podstawie artykułu 353 KPK – zobacz Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2007 r. o sygnaturze akt SDI 21/07.
Niezależnie od okoliczności i rodzaju postępowania wniosek o wyznaczenie terminu rozprawy innego niż planowany wcześniej lub o szybkie wyznaczenie rozprawy powinien zawierać pewne standardowe elementy. Chodzi o:
Wniosek o wyznaczenie terminu rozprawy lub jego przesunięcie, który nie będzie zawierał odpowiedniego uzasadnienia, prawdopodobnie nie wywoła zamierzonych skutków. Jeżeli chodzi o wniosek o przyspieszenie rozpoznania sprawy i niezwłoczne wyznaczenie terminu rozprawy, to warto pamiętać o tym, co mówi Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 r. – Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. 2019 poz. 1141). Paragraf 79 tego rozporządzenia wskazuje, że co do zasady sprawy powinny być rozpoznawane według kolejności ich wpływu do sądu. Wyjątek dotyczy spraw niecierpiących zwłoki, pilnych oraz szczególnych przypadków.
Próby przesunięcia terminu rozprawy dość często mogą być powiązane z chorobą uczestnika postępowania. Warto zatem dokładniej przyjrzeć się kwestii zmiany terminu rozprawy ze względu na chorobę. Warto w tym kontekście sprawdzić przepisy kodeksu postępowania cywilnego, które mówią, że usprawiedliwienie stron, ich przedstawicieli ustawowych, pełnomocników, świadków, a także innych uczestników postępowania z powodu choroby będzie wymagało przedstawienia zaświadczenia wystawionego przez lekarza sądowego (zobacz: art. 214 (1) par. 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego). Analogiczne przepisy dotyczące postępowania karnego zawiera art. 117 par. 2a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (KPK).
Przepisy KPK również mówią o konieczności przedstawienia zaświadczenia, które wystawił lekarz sądowy. Wspomniane zaświadczenie jako załącznik powinien zawierać np. wniosek o wyznaczenie terminu rozprawy innego niż wcześniej ustalony. Warto wiedzieć, że lekarzem sądowym jest po prostu lekarz, z którym prezes sądu zawarł umowę dotyczącą orzekania na potrzeby postępowań sądowych. Wykaz lekarzy sądowych można znaleźć na przykład na stronie internetowej danego sądu. Zasady działania takich lekarzy określa natomiast ustawa z dnia 15 czerwca 2007 r. o lekarzu sądowym (Dz.U. 2007 nr 123 poz. 849).
W wyjątkowych sytuacjach związanych na przykład z nagłą chorobą, akceptowane mogą być również zaświadczenia, które wystawił inny lekarz, niebędący lekarzem sądowym. Strona postępowania powinna jednak w takiej sytuacji dążyć do późniejszego otrzymania i przekazania sądowi zaświadczenia od lekarza sądowego. Taką sugestię zawiera na przykład Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2016 r. o sygnaturze akt IV KK 114/16. To samo orzeczenie SN wskazuje, że oskarżony nie powinien ponosić negatywnych konsekwencji niedopełnienia przez obrońcę wymogów związanych z usprawiedliwieniem nieobecności (dzięki zaświadczeniu wystawionemu przez lekarza sądowego).
Czy wniosek o wyznaczenie terminu rozprawy ma jakiś jednolity wzór?
Nie ma jednolitego wzoru takiego pisma określonego np. przez rozporządzenie ministra sprawiedliwości. Gotowe wzory można znaleźć w Internecie. Warto jednak pamiętać, że takie wzory nie zawierają uzasadnienia dopasowanego do sytuacji.
Czy choroba strony zawsze wymusza odroczenie rozprawy?
Tak, choroba strony postępowania potwierdzona odpowiednim zaświadczeniem obliguje sąd do przesunięcia terminu rozprawy, zwłaszcza jeśli strona nie jest reprezentowana przez pełnomocnika (zobacz: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2004 r. – sygnatura akt: II CK 343/02).
