Podważenie WIBOR to rozwiązanie, o którym słyszała już całkiem spora liczba Polaków. Można przypuszczać, że świadomość dotycząca tej sądowej opcji będzie rosła w miarę zwiększania się liczby pozwów. Dość nieoczekiwanie dla wielu kredytobiorców, w artykułach i poradnikach prawniczych zaczął być omawiany inny sposób na odzyskanie pieniędzy od banku. Mowa o tak zwanej sankcji kredytu darmowego. Warto zatem wyjaśnić na czym polega takie rozwiązanie. Kolejna ważna informacja wiąże się z odpowiedzią na tytułowe pytanie (Podważenie WIBOR czy sankcja kredytu darmowego – co lepsze?).
Osoby znające prawo finansowe mogą wiedzieć, że sankcja darmowego kredytu jest pojęciem zaczerpniętym z ustawy o kredycie konsumenckim i dotyczy zupełnie innej kwestii niż podważenie WIBOR. Wspomniana ustawa o kredycie konsumenckim obecnie nie reguluje już zasad udzielania kredytów hipotecznych. Począwszy od 22 lipca 2017 roku, takie kredyty są uregulowane przez ustawę z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (Dz.U. 2017 poz. 819).
Wymieniony akt prawny obejmuje wyłącznie te „hipoteki”, których umowa została podpisana najwcześniej 22 lipca 2017 r. Przed wejściem w życie ustawy o kredycie hipotecznym, niektóre aspekty kredytów zabezpieczonych hipoteką regulowała wciąż obowiązująca ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Artykuł 46 tej ustawy informował, że w razie naruszenia niektórych obowiązków przez kredytodawcę, dłużnik ma prawo zwrócić kredyt bez części odsetek (po złożeniu specjalnego oświadczenia). Sankcja kredytu darmowego z artykułu 46 była karą dla instytucji finansowej za naruszenie artykułu 35 ustawy o kredycie konsumenckim. Ten przepis w latach 2011 – 2017 dotyczył umów o kredyt hipoteczny. Dlatego pojawiają się pytania, czy podważenie WIBOR-u ma alternatywę w postaci sankcji kredytu darmowego.
Sankcja kredytu darmowego zaczęła być częściej postrzegana jako rozwiązanie dla kredytobiorców mieszkaniowych po wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 9 lutego 2022 r. Stołeczny sąd potwierdził, że sankcja kredytu darmowego może znaleźć zastosowanie do „hipotek” pochodzących z okresu od 18 grudnia 2011 r. do 21 lipca 2017 r. Chodzi o kredyty, w przypadku których doszło do naruszenia artykułu 35 ustawy o kredycie konsumenckim. Ten przepis obligował banki między innymi do jednoznacznego określenia kosztów kredytu oraz sposobu i warunków ustalania stawki oprocentowania.
Zgodnie z uchylonym artykułem 46 ustawy o kredycie konsumenckim, naruszenie obowiązku informacyjnego przez bank zapewnia klientowi możliwość zwrotu kredytu bez odsetek i innych kosztów za okres 4 lat poprzedzających dzień złożenia stosownego oświadczenia. Opisywane uprawnienie klienta mimo uchylenia art. 35 i 46 (w 2017 r.) wciąż ma zastosowanie do starszych kredytów hipotecznych. Sankcja kredytu darmowego dotycząca „hipotek” wygasa rok po całkowitej spłacie zadłużenia klienta i rozliczeniu wzajemnych zobowiązań. Ta zasada podobnie jak tylko czteroletni okres zwolnienia z kosztów sprawia, że sankcja kredytu darmowego jest raczej mniej korzystna niż podważenie WIBOR. Skuteczne zakwestionowanie stawki WIBOR może bowiem skutkować rozliczeniem kredytu z oprocentowaniem równym marży lub zupełnym unieważnieniem umowy oraz zwrotem wzajemnych płatności.
Choć opisany wyżej wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie dla wielu osób stanowił spore zaskoczenie, należy mieć świadomość, że sankcja kredytu hipotecznego nie jest rozwiązaniem dedykowanym dla kredytów hipotecznych. Skorzystać z niego mogą osoby, które zdecydował się na pożyczkę lub kredyt gotówkowy do kwoty 255 500 zł.
Nie oznacza to jednak, że osoby, które wzięły kredyt hipoteczny, nie mogą skorzystać z innych rozwiązań. Pierwszy pozew o WIBOR, który wpłynął do Sądu Okręgowego w Warszawie na początku 2022 roku, dał kredytobiorcom sporo nadziei. Pełnomocnicy reprezentujący kredytobiorcę w swoim pozwie wskazali, że stawki WIBOR są sztucznie zawyżane przez banki i w żaden sposób nie odpowiadają one realnym kosztom. Z takim uzasadnieniem z pewnością zgodzi się wiele osób, które spłacają teraz kredyty hipoteczne.
W sierpniu 2022 roku do tego samego sądu wpłynął kolejny pozew o WIBOR. Tym razem wskazano, że wskaźnik ten jest nie tylko nieobiektywny, ale też nierynkowy. I choć to przede wszystkim powodowie cały czas czekają na rozstrzygnięcie tych spraw, wiele osób z równie dużą niecierpliwością oczekuje na wyroki Sądu Okręgowego. Mogą one bowiem okazać się przełomowe – i z pewnością na to właśnie czeka wielu kredytobiorców w Polsce.
Jak widać, choć temat pozwów o WIBOR jest stosunkowo świeży i sądy dopiero zaczynają przyglądać się tego typu sprawom, podważenie WIBOR wydaje się o wiele lepszym rozwiązaniem dla osób, które spłacają kredyt hipoteczny, niż odwoływanie się do sankcji kredytu darmowego. Jedno jest pewne – rozwiązań dostępnych dla osób, które spłacają kredyt hipoteczny, jest sporo. Warto więc skorzystać z profesjonalnej pomocy Eksperta Pośrednictwa Prawnego, który – na podstawie swojej wiedzy i doświadczenia – będzie w stanie wskazać, które rozwiązanie może przynieść najlepsze rezultaty.
