Złożenie wniosku egzekucyjnego na pewno nie jest dobrą wiadomością dla dłużnika. Taka sytuacja zapowiada bowiem nieprzyjemności związane na przykład z zajęciem rachunku bankowego i niektórych składników majątku. Dla wielu dłużników bardzo krępujące są również kontakty z samym komornikiem oraz informacje wysyłane do pracodawcy, który musi dokonać zajęcia części wynagrodzenia. Trudno się więc dziwić, że dłużnicy czasem pytają lub proszą o cofnięcie wniosku egzekucyjnego i traktują to rozwiązanie jako najlepszy możliwy wariant. W ramach odpowiedzi postanowiliśmy wyjaśnić, kiedy wierzyciel może zdecydować się na wspomniane cofnięcie wniosku egzekucyjnego. Tłumaczymy również, jak taka procedura wygląda pod względem formalnym.
Osoby znające nieco realia postępowania egzekucyjnego oraz aktualne przepisy wiedzą, że wierzyciel posiada pewien wpływ na czynności komornika (po złożeniu wniosku egzekucyjnego, czyli wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego). Wierzyciel może na przykład poprzez swoją dyspozycję skierować egzekucję do nieruchomości dłużnika. Ponadto wierzyciel ma prawo m.in. wskazać preferowane sposoby egzekucji. W odpowiedzi komornik prawdopodobnie uwzględni opinię wierzyciela, choć będzie brał pod uwagę również uciążliwość egzekucji dla dłużnika do czego jest zobowiązany przez przepisy.
Komornik na pewno nie będzie oponował jeśli wierzyciel zdecyduje się na cofnięcie wniosku egzekucyjnego, gdyż jest to możliwość zagwarantowana przez przepisy. Kodeks postępowania cywilnego mówi nam dokładnie, jak pod względem formalnym wygląda wycofanie wniosku egzekucyjnego. Warto jednak zwrócić uwagę, że przepisy KPC dotyczące egzekucji nie posługują się takim określeniem jak cofnięcie wniosku egzekucyjnego. Kodeks postępowania cywilnego informuje natomiast, iż możliwe jest umorzenie postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela. O takim rozwiązaniu mówi artykuł 825 KPC. Czytamy w nim, że organ egzekucyjny umorzy postępowanie w całości lub części na wniosek, jeżeli odpowiednie żądanie wysunie wierzyciel.
Opisywana zasada dotycząca dowolności rezygnowania z egzekucji nie ma zastosowania, jeśli tę egzekucję wszczęto z urzędu lub na żądanie uprawnionego organu. W takiej sytuacji wniosek wierzyciela o umorzenie postępowania będzie wymagał dodatkowej zgody sądu lub organu, który zażądał wszczęcia egzekucji. W praktyce wspomnianej zgody może wymagać cofnięcie wniosku egzekucyjnego, który dotyczył na przykład zaległych alimentów.
Literatura dotycząca postępowania egzekucyjnego zwraca uwagę, że cofnięcie wniosku egzekucyjnego przez wierzyciela nie musi być dodatkowo uzasadniane (zobacz: E. Jaceczko [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art.506–1217. Tom II, red. O. M. Piaskowska, Warszawa 2024, art. 825). Przepisy dodatkowo nie przyznają organowi egzekucyjnemu prawa do badania składanego przez wierzyciela wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego. To znaczy, że we wniosku kierowanym do komornika, wierzyciel nie musi ujawniać, czy cofnięcie wniosku egzekucyjnego ma na przykład związek z zawartą ugodą lub inną zmianą okoliczności.
Powyższe wyjaśnienie tłumaczy, dlaczego wzory wniosków o umorzenie postępowania egzekucyjnego, które komornicy zamieszczają na stronach www swoich kancelarii, zwykle nie wymagają od wierzyciela odpowiedniego uzasadnienia swojej decyzji. Wierzyciel nie korzystający ze wspomnianych wniosków, może przygotować własne pismo. W takim dokumencie potwierdzającym cofnięcie wniosku egzekucyjnego, powinny znaleźć się następujące elementy:
Dobrą wiadomością dla wierzyciela jest to, że cofnięcie wniosku egzekucyjnego będzie bezpłatne w zakresie składanego dokumentu. Poniżej wyjaśniamy natomiast, czy opisywana rezygnacja z egzekucji generuje jakieś inne koszty.
Dla dłużnika cofnięcie wniosku egzekucyjnego oznacza z pewnością dużą ulgę. Perspektywa wierzyciela może być jednak nieco inna, co wynika z kosztów przewidzianych przez ustawodawcę. Tak jak już wspomnieliśmy, cofnięcie wniosku egzekucyjnego nie generuje kosztów związanych ze złożeniem kolejnego wniosku (o umorzenie postępowania). Jednakże wierzyciel rezygnujący z egzekucji będzie obciążony innym kosztem. Mówi o tym artykuł 29 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych. Ten przepis wskazuje bowiem, że w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela, naliczona powinna zostać opłata na poziomie 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania.
Cofnięcie wniosku egzekucyjnego przez wierzyciela nie będzie się wiązało z koniecznością uiszczenia przez niego wspomnianej opłaty, jeżeli wierzyciel wykaże, że umorzenie postępowania egzekucyjnego jest efektem:
W obydwu wymienionych wyżej sytuacjach, pięcioprocentowa opłata stosunkowa obciąża dłużnika. Opisywane rozwiązanie ma zachęcać wierzycieli do tego, aby cofnięcie wniosku egzekucyjnego częściej wiązało się z ugodą. Warto też dodać, że w razie zawarcia porozumienia lub spłaty długu w terminie dłuższym lub miesięczny, komornik obciąży dłużnika opłatą wynoszącą 10% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania (zobacz: M. Simbierowicz, T. Skoczylas [w:] Komentarz do ustawy o kosztach komorniczych [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Komentarz, wyd. III, red. M. Świtkowski, LEX/el. 2023, art. 29).
Tytułem podsumowania, warto zwrócić uwagę, że dłużnik również może złożyć wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego. Taki wniosek będzie uzasadniony jeśli dłużnik wykaże, że przed dniem złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji, roszczenie będące podstawą tytułu wykonawczego uległo przedawnieniu. W ramach odpowiedzi wierzyciel może przedstawić dokument potwierdzający, że bieg terminu przedawnienia został przerwany i dlatego roszczenia nie można traktować jako przedawnionego. Jeżeli chodzi o przedawnienia zobowiązań oraz egzekucję komorniczą, to warto dodać, że wszczęcie postępowania umorzonego wcześniej na wniosek wierzyciela nie przerywa biegu przedawnienia (zobacz: Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2015 r. – sygnatura akt: III CZP 103/14).
