Dla kredytobiorców główną motywacją do skorzystania z sankcji kredytu darmowego są oczywiście pieniądze możliwe do odzyskania. Przypomnijmy, że chodzi o zwrot nadpłaty wynikającej z wcześniej zapłaconych rat oraz zwolnienie kosztowe na przyszłość (aż do końca okresu spłaty). Sankcja kredytu darmowego skutkuje bowiem zwolnieniem kredytobiorcy z niemal wszystkich kosztów kredytowych. Pojawiają się jednak szczegółowe pytania konsumentów o to, jak obliczyć koszt kredytu do zwrotu. Postanowiliśmy na nie odpowiedzieć. To dobra okazja, aby przypomnieć pewne fakty na temat sankcji kredytu darmowego. W sekcji FAQ naszego artykułu odpowiadamy natomiast na często zadawane pytania.
W naszych artykułach na temat sankcji kredytu darmowego wielokrotnie cytowaliśmy artykuł 45 ustawy o kredytu konsumenckim (ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim – Dz. U. 2011 Nr 126 poz. 715). Trudno się dziwić, bo ten przepis w sposób kompleksowy wyjaśnia to, jak działa sankcja kredytu darmowego. Przypomnijmy, że niemal całkowity zwrot kosztów kredytowych jest możliwy, o ile konsument w terminie rocznym (od wykonania umowy kredytu) złożył odpowiednie oświadczenie, a kredytodawca wcześniej naruszył przepisy związane z:
Artykuł 45 ustawy o kredycie konsumenckim zawiera też dwie inne ważne informacje. Pierwsza z nich dotyczy wspomnianego już, rocznego terminu na złożenie przez konsumenta oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego (zobacz artykuł 45 ustęp 5 ustawy o kredycie konsumenckim).
Ustawodawca w tym samym artykule zwraca również uwagę, że: “konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie”. Istnieje jednak ważny wyjątek, o którym trzeba wspomnieć jeśli chcemy wiedzieć, jak obliczyć koszt kredytu do zwrotu.
Wyjątek od zasady związanej z pełnym zwrotem kosztów dotyczy tego, że konsument powinien mimo wszystko ponieść koszty ustanowienia zabezpieczeń kredytu. W obecnych warunkach zwykle nie chodzi o koszty ustanowienia hipoteki, gdyż od 22 lipca 2017 roku obowiązuje osobna ustawa o kredycie hipotecznym (zobacz: Ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami). Ten akt prawny obejmujący kredyty hipoteczne udzielone od 22 lipca 2017 roku, w ogóle nie przewiduje sankcji kredytu darmowego.
Zwrot kosztów kredytowych nie powinien objąć również kosztów powiązanych z innymi niż hipoteka zabezpieczeniami kredytu konsumenckiego (np. zastawem lub poręczeniem). Warto odnotować, że zabezpieczenia kredytów konsumenckich są obecnie dość rzadkim przypadkiem. Jeżeli jednak tłumaczymy, jak obliczyć koszt kredytu do zwrotu (po sankcji kredytu darmowego), to trzeba uwzględniać również takie mniej częste aspekty.
Dokładna odpowiedź na pytanie, jak obliczyć koszt kredytu do ewentualnego zwrotu przez bank, SKOK lub firmę pożyczkową, powinna również uwzględniać kwestię odsetek. Naliczenie odsetek jest bez wątpienia korzystne dla kredytobiorcy (konsumenta), ale jednocześnie komplikuje obliczenia. Trudniej bowiem ustalić, jaka będzie kwota do zwrotu. W praktyce instytucja finansowa zostanie zobligowana do zwrócenia większej kwoty niż tylko różnica pomiędzy sumą rat zapłaconych przez klienta oraz sumą zwróconego kapitału (bez odsetek oraz innych kosztów).
Jeżeli przyjrzymy się orzeczeniom sądowym, które obligują instytucję finansową do wypłacenia zwrotu kosztów i zwolnienia konsumenta z kosztów w przyszłości (na podstawie sankcji kredytu darmowego), to widać, że w takich wyrokach zawsze pojawia się wzmianka na temat odsetek. Za przykład niech posłuży niedawny Wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 5 grudnia 2024 r. (sygnatura akt: II Ca 1590/24). To orzeczenie kieleckiego sądu okręgowego okazało się zupełnie różne dla powoda niż wyrok z pierwszej instancji.
Sąd Okręgowy w Kielcach uznał, że oddalenie powództwa było błędem i zasądził na rzecz powoda wypłatę kwoty 10 292,95 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 września 2023 roku do dnia zapłaty. O odsetkach sąd orzekł na podstawie art. 481 par. 1 i 2 kodeksu cywilnego – uwzględniając datę doręczenia wezwania przedsądowego do zapłaty (15 września 2023 r.) i określony w nim trzydniowy termin zapłaty. Identyczne zasady naliczania odsetek (od daty wymagalności zwrotu kosztów) obowiązują też w innych sprawach.
Powyższe informacje tłumaczą dobrze, dlaczego nawet znajomość kwoty zapłaconej kredytodawcy oraz sumy tzw. kapitału (sumy rat pomniejszonej o odsetki i inne koszty), nie pozwala w wielu przypadkach obliczyć dokładnie kwoty do zwrotu przez instytucję finansową. Sytuację komplikują nie tylko dodatkowe odsetki pojawiające się, gdy bank, SKOK lub firma pozabankowa kwestionuje swój obowiązek zwrotu kosztów kredytowych/pożyczkowych. Warto też pamiętać o dodatkowych, pozaodsetkowych kosztach, które dotyczą np. składek ubezpieczeniowych i prowizji.
Kalkulator kredytowy niestety nie będzie szczególnie pomocny dla osób, które pytają jak obliczyć koszt kredytu do zwrotu. Dostępne kalkulatory zwykle nie uwzględniają bowiem odsetek, które kredytodawca/pożyczkodawca będzie musiał zapłacić za opóźnienie w zwrocie pieniędzy. Poza tym kalkulator w żaden sposób nie odpowiada na pytanie, czy zwrot z tytułu sankcji kredytu darmowego jest w ogóle należny. Może się zatem okazać, że dojdzie do przysłowiowego dzielenia skóry na niedźwiedziu. Mianowicie, konsument poczuje się podekscytowany niemałą kwotą zwrotu, ale potem okaże się, że uzyskanie takiej korzyści finansowej jest trudne lub wręcz niemożliwe.
Jeżeli natomiast kredytobiorca skorzysta z pomocy eksperta prawnego (takiego jak np. dobry prawnik Warszawa), to oprócz poprawnie wyliczonej kwoty możliwego zwrotu, otrzyma również informacje o prawdopodobieństwie pozytywnego rozstrzygnięcia sprawy. Może się również okazać, że obliczanie zwrotu nie ma większego sensu, bo szanse jego uzyskania są prawie zerowe. O takim niekorzystnym scenariuszu warto dowiedzieć się jak najwcześniej.
Czy dobra kancelaria prawna za darmo wyjaśni, jak obliczyć koszt kredytu do zwrotu (na podstawie sankcji kredytu darmowego)?
Tak, ekspert prawny wytłumaczy zasady obliczania zwrotu i poda poprawny wynik. Wszystko oczywiście za darmo, bo ewentualne opłaty dla dobrej kancelarii prawnej pojawią się dopiero po pozytywnym dla klienta rozstrzygnięciu sprawy sądowej.
Czy Rzecznik Finansowy udostępnia kalkulator zwrotu kosztów kredytu na skutek zastosowania sankcji kredytu darmowego?
Wspomniana instytucja przygotowała wiarygodny kalkulator, ale tylko w odniesieniu do zwrotu prowizji po wcześniejszej spłacie kredytu konsumenckiego. HelpHero.pl również nie udostępnia kalkulatora sankcji kredytu darmowego na swojej stronie www, ale jednocześnie oferuje szybką i bezpłatną pomoc doradców. W celu usprawnienia kontaktu, warto najpierw przygotować swoje dokumenty kredytowe (m.in. umowę kredytu).
