Jeszcze niedawno stopa WIRD była indeksem, który kojarzyły z nazwy tylko osoby zainteresowane rynkami finansowymi. Sytuację zmieniła zapowiedź zastąpienia przez tę stopę dobrze znanego WIBOR-u jako podstawy oprocentowania kredytów mieszkaniowych. Polscy kredytobiorcy hipoteczni aktualnie spłacają około 2,5 miliona kredytów na mieszkanie, z czego około 2,0 miliony to „hipoteki” rozliczane w złotych i zależne od poziomu rodzimych stóp procentowych oraz WIBOR-u. Trudno się zatem dziwić, że wskaźnik finansowy mający zastąpić WIBOR w około dwóch milionach umów kredytowych teraz wzbudza spore zainteresowanie. W ramach odpowiedzi na liczne wyszukiwania internautów postanowiliśmy wyjaśnić, czym jest stopa WIRD, a także jakie czynniki mają wpływ na jej notowania. Naszą analizę kończymy opisem harmonogramu, wedle którego stopa WIRD ma stopniowo zastępować WIBOR w umowach kredytowych.
Na samym wstępie, warto wyjaśnić pewne medialne zamieszanie, które jest związane z nazewnictwem opisywanej stopy. W różnych publikacjach można bowiem znaleźć informacje o tym, że nowa stopa referencyjna przyjęta jako podstawa oprocentowania kredytów mieszkaniowych będzie nosiła nazwę WIRON (ang. Warsaw Interest Rate Overnight), a nie WIRD (Warszawski Indeks Rynku Depozytowego). Trzeba wiedzieć, że taka zmiana nazwy ma charakter kosmetyczny, gdyż cały czas mówimy o jednym wskaźniku. Nazwa WIRON kojarząca się z „WIBOR” ma lepiej odzwierciedlać charakter wskaźnika referencyjnego, który będzie wpływał zarówno na oprocentowanie kredytów oraz obligacji, jak i parametry różnych instrumentów finansowych.
Ze względu na długoletnie zastosowanie stopy WIBOR, informacje na temat sposobu jej wyznaczania są łatwo dostępne w Internecie. Warto przypomnieć, że wciąż wykorzystywany WIBOR odzwierciedla oprocentowanie pożyczek, które banki mogą udzielić swoim konkurentom na rynku międzybankowym. Przykładowo, WIBOR 3M będący najpopularniejszą podstawą oprocentowania „hipotek” mówi o tym, jakie jest deklarowane oprocentowanie takich międzybankowych pożyczek na okres trzymiesięczny.
Stopa WIRD/WIRON różni się od WIBOR-u między innymi tym, że odzwierciedla ona sytuację na rynku dużych depozytów, a nie pożyczek. Informacje dotyczące sposobu wyznaczania nowego wskaźnika referencyjnego można znaleźć na stronie spółki GPW Benchmark. Ta firma zajmująca się między innymi obliczaniem oraz publikacją stopy WIBOR, jest też administratorem nowego wskaźnika WIRON (WIRD). Na początku grudnia 2022 r. wspomniany indeks stał się wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej w rozumieniu unijnego rozporządzenia BMR. Nie ma zatem wątpliwości, że sposób wyznaczania stawki WIRD (WIRON) jest zgodny z przepisami. Ten indeks zastępujący WIBOR informuje nas, jakie jest średnie oprocentowanie dużych depozytów, które banki skutecznie proponują pozostałym instytucjom finansowym (np. ubezpieczycielom) oraz dużym firmom. Chodzi o depozyty (lokaty) oferowane na termin overnight, czyli do rana następnego dnia roboczego.
Atutem stawki WIRD (WIRON) jest to, że będzie ona w większym stopniu niż WIBOR bazowała na danych transakcyjnych z rynku, a więc na faktycznych transakcjach między instytucjami finansowymi. Kolejna różnica stopy WIRD/WIRON względem WIBOR-u wiąże się z faktem, że ta druga stopa niejako przewiduje zmiany stóp procentowych NBP. Natomiast trzymiesięczny lub sześciomiesięczny WIRD (WIRON) jako podstawa oprocentowania kredytów mieszkaniowych będzie wyznaczany na podstawie wcześniejszych jednodniowych notowań (odpowiednio z 3 miesięcy oraz 6 miesięcy).
Zatem oprocentowanie kredytów oparte na nowym wskaźniku referencyjnym będzie z opóźnieniem reagowało na decyzje Rady Polityki Pieniężnej dotyczące stóp procentowych NBP. To oznacza późniejsze wzrosty oprocentowania „hipoteki” oraz jego wolniejsze obniżki. Takie oprocentowanie kredytowe pozostanie jednak mocno zależne od decyzji RPP. Dotychczasowe notowania potwierdzają bowiem, że stopa WIRD (WIRON) zależy przede wszystkim od stóp procentowych NBP. Taką samą zależność widzimy w przypadku oprocentowania depozytów dla konsumentów.
Tak jak już wspomnieliśmy, stopa WIRD (WIRON) obecnie spełnia wymagania unijnego rozporządzenia BMR, co oznacza, że można ją już używać jako wskaźnik referencyjny. Co więcej, dostępne są bieżące oraz historyczne notowania stawki WIRD/WIRON. Można zatem oczekiwać, że w 2023 roku pojawią się pierwsze oferty kredytów mieszkaniowych z oprocentowaniem bazującym na nowej stopie referencyjnej. Nowe kredyty mieszkaniowe ze stawką oprocentowania opartą na WIRD (WIRON) początkowo mogą być bardziej atrakcyjne względem „WIBOR-owych” odpowiedników.
Natomiast w przypadku aktywnych już umów kredytowych, zamiana WIBOR-u na nowy wskaźnik WIRD (WIRON) prawdopodobnie nie nastąpi przed 2024 – 2025 rokiem. Co więcej, taka zmiana nie przyniesie konsumentom znaczących korzyści odsetkowych. Unijne rozporządzenie BMR (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r.) wymaga bowiem, aby w razie zamiany wskaźnika referencyjnego został wprowadzony odpowiedni spread korygujący. Chodzi o to, że nowy wskaźnik referencyjny nie powinien zapewniać dużych korzyści żadnej ze stron umowy.
