Wszystkie osoby wychowujące dzieci doskonale wiedzą, że potrzeby finansowe z tym związane nie są małe. Co więcej, koszty wychowywania dzieci mogą znacząco wzrosnąć na skutek ogólnej inflacji. Rok 2022 był najlepszym przykładem takiej sytuacji. Można oczekiwać, że w odpowiedzi na coraz wyższe koszty życia oraz wychowania dzieci, więcej samotnych rodziców będzie składać pozwy o podwyższenie alimentów. W przypadku spraw alimentacyjnych, dobro dziecka zawsze stanowi priorytet dla sądu. Tym niemniej, ewentualny pozew o podwyższenie alimentów powinien zostać dobrze uzasadniony. Postanowiliśmy wyjaśnić, kiedy takie powództwo ma duże szanse powodzenia. Na pewno rosną one, gdy sprawą zajmie się dobra kancelaria prawna.
Na samym wstępie warto zwrócić uwagę na artykuł 138 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59). Ten przepis uzasadnia bowiem zarówno podwyższenie alimentów, jak i obniżenie świadczenia alimentacyjnego. Artykuł 138 KRiO wskazuje, że modyfikacja orzeczenia w sprawie obowiązku alimentacyjnego jest możliwa w razie zmiany stosunków. Wspomniana zmiana powinna być istotna oraz trwała. W razie zaistnienia odpowiednich okoliczności, skuteczny pozew o podwyższenie alimentów może również zmienić postanowienia ugody alimentacyjnej zawartej przed sądem, mediatorem albo w formie notarialnej.
W praktyce pozew o podwyższenie alimentów często wskazuje na większe potrzeby związane z wychowaniem dziecka. Przykładem może być zmiana szkoły powiązana z koniecznością dojazdów lub rozpoczęcie leczenia ortodontycznego albo zajęć dodatkowych. Warto wiedzieć, że sąd bierze pod uwagę również zwiększone potrzeby osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem. Podwyższenie alimentów może być uzasadnione jeśli rodzic sprawujący opiekę doczekał się dziecka z nowego związku albo doświadczył pogorszenia swojej kondycji finansowej (np. z powodu zwolnienia, zmiany pracy albo choroby).
Osobną kategorią argumentów w pozwie o podwyższenie alimentów są te, które dotyczą sytuacji finansowej zobowiązanego rodzica. Może się bowiem okazać, że taka osoba na przykład zmieniła pracę na lepiej płatną lub otrzymała spory spadek. Poprawa kondycji finansowej i majątkowej zobowiązanego jest dobrym argumentem, jeśli istnieją niezaspokojone potrzeby dziecka, które udowodni drugi rodzic. W każdej sytuacji trzeba tak samo dobrze wykazać tzw. zmianę stosunków. Mimo priorytetu potrzeb dziecka, sąd może nie zgodzić się na podwyższenie alimentów. Warto pamiętać, że ciężar dowodu spoczywa na osobie domagającej się wyższego świadczenia alimentacyjnego.
Dla rodziców wytaczających powództwo o podwyższenie alimentów ważne wydają się też informacje dotyczące samego postępowania przed sądem. Warto między innymi wspomnieć, że pozew o podwyżkę alimentów dość często jest składany jako odpowiedź na powództwo drugiego rodzica domagającego się obniżki wspomnianego świadczenia. Rodzic wychowujący dziecko oczywiście może też złożyć samodzielny pozew o podwyższenie alimentów (bez oczekiwania na ruch drugiej strony).
Niezależnie od opisywanych powyżej okoliczności, pozew o podwyższenie alimentów będzie zwolniony z opłaty od pozwu oraz innych kosztów sądowych (zobacz: artykuł 96 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1398). Co ważne, ustawowe zwolnienie dotyczy również opłaty od apelacji. Taką zasadę potwierdziła Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2007 r. o sygnaturze akt III CZP 43/07.
W praktyce często wykorzystywanym rozwiązaniem jest wniosek o zabezpieczenie roszczeń poprzez podwyższenie alimentów na czas trwania postępowania. Warto rozważyć złożenie takiego wniosku, gdyż sprawy o podwyższenie alimentów mogą trwać dość długo. Jeśli sąd przychyli się do wniosku o zabezpieczenie, co dobrze rokuje w kontekście wyroku, to wyższe alimenty rodzic otrzyma na długo przed prawomocnym rozstrzygnięciem. Warto wiedzieć, że samodzielnym powodem w sprawie o alimenty może być również pełnoletnie dziecko. Dość często wnioskuje ono o podwyższenie alimentów w związku z rozpoczęciem nauki na studiach.
W Internecie dość często znajdziemy rady mówiące o tym, że pozew o podwyższenie alimentów powinien być przygotowany przez eksperta. Można zgodzić się z takim stwierdzeniem i dodać, że dobry prawnik (np. dobry prawnik Warszawa) powinien poprowadzić całą sprawę dotyczącą zwiększenia alimentów. W praktyce przygotowanie dobrego pozwu będzie bardzo trudne dla osoby, która nie posiada wykształcenia prawniczego oraz odpowiedniego doświadczenia. Trzeba pamiętać, że pozew o podwyższenie alimentów oprócz argumentacji prezentuje między innymi wartość przedmiotu sporu, którą należy poprawnie obliczyć. Bardzo ważna informacja dla powodów dotyczy też zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, czyli pomocy eksperta prawnego. Otóż, można w pozwie domagać się zwrotu wspomnianych kosztów od drugiego rodzica.
