Rozwód w przeciwieństwie do separacji posiada charakter nieodwracalny. Zgodnie z przepisami, zniesienie rozwodu nie będzie możliwe. Na tej podstawie nie można jednak sądzić, że pozew o rozwód składają tylko i wyłącznie osoby zupełnie zdecydowane na rozstanie. Dowód mogą stanowić przypadki, w których jedna ze stron zdecydowała się na wycofanie pozwu rozwodowego. Sprawdzenie zawartości Internetu potwierdza, że nie są to zupełnie sporadyczne sytuacje. Internauci dość często wyszukują bowiem takie frazy jak na przykład wycofanie pozwu rozwodowego lub jak wycofać pozew o rozwód. Postanowiliśmy zatem udzielić odpowiedzi na liczne pytania związane z wycofaniem pozwu o rozwód.
Na samym wstępie warto z pewnością wspomnieć, że wycofanie pozwu (cofnięcie pozwu) jest rozwiązaniem dopuszczalnym nie tylko w przypadku spraw rozwodowych. O takiej możliwości mówi ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296). Ten akt prawny oprócz zasad prowadzenia spraw rozwodowych (patrz artykuł 1 KPC) reguluje wiele innych postępowań – również w sprawach typowo finansowych. Zgodnie z artykułem 203 paragraf 1 kodeksu postępowania cywilnego; „pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku”.
Powyższa zasada dotyczy również opisywanego tematu, jakim jest wycofanie pozwu rozwodowego. Warto jednak pamiętać, że art. 203 KPC nie ma zastosowania do wniosków procedowanych przez sąd w ramach postępowania nieprocesowego (patrz: O. M. Piaskowska [w:] M. Kuchnio, A. Majchrowska, K. Panfil, J. Parafianowicz, A. Partyk, A. Rutkowska, D. Rutkowski, A. Turczyn, O. M. Piaskowska, Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2022, art. 203).
Paragraf 2 tego samego przepisu (art. 203 KPC) wskazuje, że cofnięty pozew nie wywoła żadnych skutków prawnych, jakie są według ustawy związane z wytoczeniem powództwa. Powód wycofujący swój pozew powinien wiedzieć o konieczności zwrócenia kosztów na żądanie pozwanego. Taki zwrot jest uzasadniony jeśli sąd już wcześniej nie orzekł w sposób prawomocny o obowiązku uiszczenia kosztów. Warto też wiedzieć, że cofnięcie pozwu poza rozprawą skutkuje jej odwołaniem i powiadomieniem pozwanego o zmianie.
Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli wycofanie pozwu (np. wycofanie pozwu rozwodowego) wymaga zgody pozwanego, to pozwany jako druga strona ewentualnie powinien jej udzielić w terminie dwutygodniowym. Niezłożenie przez pozwanego oświadczenia w tym temacie uważa się za domyślne wyrażenie zgody na cofnięcie pozwu. Pozwany ma również dwa tygodnie na złożenie wniosku o zwrot kosztów procesu przez powoda.
Powyższe, ogólne zasady z kodeksu postępowania cywilnego mówią nam sporo o opisywanym wariancie zakończenia sprawy, jakim jest wycofanie pozwu rozwodowego. Warto zatem teraz zaprezentować szczegółowe aspekty, które mogą zainteresować osoby cofające pozew rozwodowy. Tacy małżonkowie powinni między innymi wiedzieć, że wycofanie pozwu rozwodowego można wykonać zarówno ustnie (na rozprawie), jak i poza rozprawą. Cofnięcie pozwu rozwodowego jest możliwe aż do chwili uprawomocnienia się wyroku.
W przypadku wycofania pozwu poza rozprawą, konieczne będzie specjalne pismo do sądu, które może sporządzić ekspert prawny prowadzący sprawę o rozwód (np. bardzo dobry prawnik Warszawa). Potrzebny dokument jest zatytułowany na przykład jako „cofnięcie powództwa”. Jeżeli wycofanie pozwu rozwodowego będzie wymagało zgody drugiego małżonka, to sąd wyśle mu stosowną informacje. Taka informacja nie jest potrzebna jeśli małżonek zadeklarował chęć cofnięcia pozwu rozwodowego na rozprawie (w obecności pozwanego).
Co ważne, wycofanie pozwu rozwodowego nie zawsze musi być zależne od stanowiska pozwanego. Jeżeli bowiem taki współmałżonek nie odpowiedział jeszcze pisemnie na pozew (również z powodu krótkiego czasu od jego złożenia), to wspomniana zgoda na wycofanie powództwa przed pierwszą rozprawą nie będzie konieczna. Cofnięcie pozwu o rozwód wymaga natomiast zgody pozwanego jeśli do odpowiedzi na pozew już doszło. Taka konieczność uzyskania zgody dotyczy m.in. sytuacji, w której małżonek stwierdził, że nie zgadza się na rozwód i miała już miejsce pierwsza rozprawa.
Jeżeli jednak pierwsza rozprawa jeszcze się nie odbyła, to pozew można łatwo wycofać pomimo braku zgody pozwanego na rozwód. Wycofanie pozwu rozwodowego nie jest natomiast możliwe bez zgody małżonka, który w ramach odpowiedzi na pozew stwierdził, że również domaga się rozwodu. Powyższe scenariusze nie mają żadnego wpływu na zasady, wedle których powód może domagać się zwrotu opłaty za cofnięty pozew. Te reguły opisujemy poniżej.
Na omówienie zasługują również zasady zwrotu opłaty od wycofanego pozwu. Tę kwestię reguluje ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1398). Artykuł 79 ustęp 2 wspomnianego aktu prawnego mówi, że sąd powinien zwrócić całość opłaty od pozwu o rozwód lub separację w razie jego cofnięcia na skutek pojednania się stron w pierwszej instancji. Ustawodawca przewidział też korzystne zasady stosowane jeśli wycofanie pozwu rozwodowego miało miejsce w drugiej instancji. Wówczas można bowiem liczyć na zwrot połowy opłaty za apelację.
