Kredyty gotówkowe są najpopularniejszym elementem w kredytowej ofercie banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo – kredytowych (SKOK-ów). Dane BIK wskazują, że w IV kw. 2024 r. wspomniane instytucje obsługiwały około 8 milionów kredytów gotówkowych. W miesiącach cechujących się dobrymi dla nich wynikami, banki i SKOK-i udzielają nawet 250 000 – 300 000 nowych kredytów gotówkowych. Mimo tego, takie pytania jak tytułowe (Kredyt gotówkowy – jak dostać możemy pieniądze?) nie należą do rzadkości. Dlatego postanowiliśmy wyjaśnić, jak wygląda procedura wnioskowania o kredyt gotówkowy. Przy okazji przypominamy ważne informacje dotyczące między innymi praw konsumenta. Na końcu naszego artykułu, w sekcji FAQ można znaleźć odpowiedzi na często zadawane pytania, które odnoszą się do kredytów gotówkowych. Zacznijmy jednak od krótkiego przypomnienia, czym są takie produkty finansowe i kto może z nich skorzystać.
W ramach przypomnienia warto zwrócić uwagę, że kredyty gotówkowe są zwykle ofertą przeznaczoną dla konsumentów, czyli osób pożyczających od banku lub SKOK-u pieniądze na potrzeby bezpośrednio niezwiązane z działalnością gospodarczą lub zawodową. Kredyty gotówkowe dla przedsiębiorców też istnieją, ale stanowią one zdecydowanie mniejszą część wszystkich “gotówek” udzielanych przez banki i SKOK-i. Firmowe kredyty gotówkowe również są przeznaczone na pokrycie dowolnych potrzeb, przy czym muszą to być potrzeby związane z działalnością gospodarczą. Konsument zaciągający kredyt gotówkowy, z kolei nie może wydatkować środków na cele inne niż osobiste, czyli niepowiązane bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową.
Kredyty gotówkowe mogą oferować jedynie banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK-i). Warto pamiętać, że SKOK-i tylko dzięki szczególnym przepisom mają prawo wykonywać czynności zastrzeżone dla banków. Chodzi między innymi o przyjmowanie depozytów i finansowanie przy ich pomocy działalności kredytowej. Kredytu gotówkowego nie znajdziemy więc w ofercie firm pożyczkowych. Tacy pozabankowi pożyczkodawcy często oferują natomiast pożyczki o parametrach zbliżonych do wielu kredytów gotówkowych (zwłaszcza mniejszych). Pożyczka z firmy pozabankowej będzie droższa, ale obejmą ją te same przepisy konsumenckie. Mowa o przepisach ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. 2011 nr 126 poz. 715).
Wspomniana wyżej ustawa z dnia 12 maja 2011 r. zawiera przepisy, które od maja 2023 r. praktycznie zabroniły udzielania pożyczek pozabankowych bez weryfikacji BIK i jednocześnie bez zaświadczeń o zatrudnieniu oraz dochodach. Jeżeli chodzi o banki, to zawsze sprawdzają one dane Biura Informacji Kredytowej – również przy ocenie wniosku o kredyt gotówkowy. Przy okazji zwykle sprawdzane są też dane z biur informacji gospodarczej (np. ERIF BIG, BIG Infomonitor oraz KRD BIG), a także zapisy z bazy niesolidnych dłużników prowadzonej przez Związek Banków Polskich (Bankowy Rejestr Klientów Niesolidnych).
Ustawa o kredycie konsumenckim wskazuje, że przed udzieleniem kredytu gotówkowego (zaliczanego do kredytów konsumenckich), bank lub SKOK musi przeprowadzić ocenę zdolności kredytowej wnioskodawcy, a także sprawdzić, czy jego numer PESEL nie został zastrzeżony. Jeżeli bank lub SKOK odmówi udzielenia kredytu gotówkowego na podstawie informacji z analizowanej bazy (np. BIK lub KRD BIG), to powinien przekazać konsumentowi wiadomość na ten temat – wraz ze wskazaniem bazy zawierającej niekorzystne dane. Konsument może też na wniosek otrzymać pisemne wyjaśnienie dotyczące przyczyn odmowy lub akceptacji wniosku o udzielenie kredytu gotówkowego.
Osoby zadające tytułowe pytanie (Kredyt gotówkowy – jak dostać?), powinny również wiedzieć, że zasady udzielania kredytów gotówkowych reguluje nie tylko ustawodawca, ale także KNF. Komisja Nadzoru Finansowego opublikowała tak zwaną Rekomendację T. Wspomniana rekomendacja mówi, że w razie udzielania kredytów i pożyczek ratalnych dla klientów detalicznych banku o wartości nie wyższej niż 400% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, tenże bank może stosować uproszczone zasady oceny zdolności kredytowej. Rekomendacja T przewiduje możliwość podniesienia limitu do następującej wielokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw:
W razie nieprzekroczenia wspomnianych limitów bank może, lecz nie musi stosować uproszczone zasady oceny zdolności kredytowej. Chodzi między innymi o możliwość udzielenia kredytu gotówkowego na podstawie samego oświadczenia klienta o wysokości dochodów oraz wydatków.
Skoro już zaprezentowaliśmy dość rzadko omawiane kwestie teoretyczne i prawne dotyczące udzielania kredytów gotówkowych, to teraz warto wyjaśnić, jak wyglądają bardziej praktyczne aspekty udzielania takich kredytów przez banki oraz SKOK-i. Mimo sporego zróżnicowania procedur kredytowych, można wskazać cztery częste warianty wnioskowania o kredyt gotówkowy oraz podpisania umowy:
Ostatni wariant jest zdecydowanie najbardziej nowoczesny oraz wygodny, ale nie wszystkie banki go wykorzystują. W praktyce jego zastosowanie może polegać np. na tym, że wnioskodawca loguje się do bankowości online banku prowadzącego jego konto i wyraża zgodę na przekazanie potencjalnemu kredytodawcy danych o dochodach oraz wydatkach. Niektóre banki są bardziej konserwatywne, ale umożliwiają jednocześnie wybór jednego z trzech pierwszych wariantów wymienionych powyżej.
Co ważne, każdy bank samodzielnie ustala, czy możliwe jest pożyczenie pieniędzy bez zaświadczeń o zarobkach i zatrudnieniu. Taka możliwość najczęściej występuje jeśli wnioskodawca posiada w tym samym banku konto, na które przelewane jest wynagrodzenie. Warto też pamiętać, że w wyłącznych kompetencjach banku leży ustalenie akceptowanych źródeł dochodu oraz maksymalnego poziomu raty względem dochodu.
Czy kredyt gotówkowy można wykorzystać na zakup samochodu?
Tak, można i co więcej jest to coraz częściej wybierany wariant. Tradycyjne kredyty samochodowe są oprocentowane niżej ze względu na zabezpieczenia (np. przewłaszczenie oraz cesję praw z AC). Zdaniem wielu osób, różnica kosztów kredytowych nie uzasadnia jednak utrudnień związanych z zabezpieczeniami. Warto również pamiętać, że w ramach kredytu samochodowego banki ustalają np. maksymalny wiek finansowanego pojazdu. Kredyt gotówkowy jest pozbawiony tego typu ograniczeń. Gotówkowy kredyt nie ma bowiem charakteru celowego poza bardzo ogólnie określonym celem konsumpcyjnym.
Kredyt gotówkowy – jak dostać go można we dwie osoby?
Kredyt gotówkowy podobnie jak np. kredyt hipoteczny może zostać zaciągnięty przez dwie osoby (niezależnie od stopnia pokrewieństwa). Wspólne wnioskowanie o kredyt gotówkowy może być sposobem na pożyczenie naprawdę dużych pieniędzy. Warto w tym kontekście pamiętać, że niektóre banki pozwalają pożyczyć bez zabezpieczeń nawet 200 000 zł – 300 000 zł. Współkredytobiorcy muszą pamiętać o swojej solidarnej odpowiedzialności za zaciągnięty dług oraz spłatę comiesięcznej raty. Ewentualne późniejsze przejęcie spłaty przez jedną osobę będzie uzależnione od zgody banku i wyniku uprzedniego badania zdolności kredytowej.
