Jeśli w przedsiębiorstwie pojawiły się kłopoty finansowe, a na horyzoncie można dostrzec widmo upadku, to warto przemyśleć zainicjowanie postępowania restrukturyzacyjnego. Jednym z nich jest postępowanie sanacyjne. Finansowo-ekonomiczna zapaść firmy nie musi przecież z automatu wiązać się z jej zamknięciem. Przepisy polskiego prawa obejmują swoim zakresem także możliwość wyjścia z trudnej sytuacji finansowej. Wdrożenie tzw. sanacji jest właśnie jednym z rozwiązań, które w rezultacie ma uzdrowić firmę. Jakie uwarunkowania prawne, oraz te związane z położeniem przedsiębiorcy muszą być spełnione, by móc skorzystać z tej ścieżki wyprowadzenia firmy na prostą? Należy dokładnie poznać zasady, które składają się na sanację, nie bez znaczenia pozostają inne istotne aspekty tego rodzaju postępowania. Wówczas możemy realnie ocenić czy postępowanie sanacyjne ma swoje zastosowanie i czy jego wszczęcie ma sens. To bardzo istotne w kontekście dalszej obecności firmy na rynku.
W prawie restrukturyzacyjnym przewidziane są cztery rodzaje postępowań, postępowanie sanacyjne jest jednym z nich. Celem nadrzędnym wszczęcia tego postępowania jest uniknięcie upadłości dłużnika na drodze prowadzącej do oddłużenia.
Prawo restrukturyzacyjne zawiera w art. 3 ust. 5 krótką definicję postępowania sanacyjnego, która brzmi następująco: „Postępowanie sanacyjne umożliwia dłużnikowi przeprowadzenie działań sanacyjnych oraz zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności”. Zatem kwintesencją tzw. sanacji jest to, że na jej polu dąży się do zawarcia układu, z drugiej strony konieczne jest przeprowadzenie działań sanacyjnych. Każda sanacja charakteryzuje się więc tym, że umożliwia całościowe rozwiązanie problemów finansowo-ekonomicznych zadłużonego przedsiębiorstwa.
Postępowanie sanacyjne realizuje cele restrukturyzacyjne w sposób najbardziej kompletny. Pozwala uniknąć firmie upadłości oraz przywraca mu dobrą kondycję ekonomiczną.
Poprawa ekonomiczna dłużnika dokonywana na drodze działań sanacyjnych sprowadza się do wykonania czynności prawnych i faktycznych, które są definiowane przez prawo restrukturyzacyjne. Celem nadrzędnym tych czynności jest wspomniane już przywrócenie dłużnikowi zdolności do spełniania swoich zobowiązań, ale przy zachowaniu ochrony przed egzekucją.
Najczęściej w obrębie działań sanacyjnych spotyka się takie czynności jak redukcja zatrudnienia, zmniejszenie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej (może to być np. rozwiązanie niekorzystnych umów), a także sprzedaż niepotrzebnych elementów majątku.
Wprawdzie sposób przeprowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego zależy od dłużnika, to nie ma on jednak pełnej swobody w wyborze jego rodzaju. Pamiętajmy, że prawo restrukturyzacyjne określa okoliczności, które predestynują dłużnika do zastosowania danego typu postępowania. Sanacja może być wybrana w zasadzie przez każdego dłużnika, który ma zdolność restrukturyzacyjną. Mimo to warto zastosować się do pewnych zaleceń. Mianowicie sanacja będzie właściwa przede wszystkim dla dłużników, którzy wymagają kompleksowej i głębokiej restrukturyzacji. Kiedy dochodzi do takiej sytuacji? M.in. wtedy, gdy np. samo zawarcie układu nie jest wystarczające do poprawy ekonomicznej firmy.
Rozpoczęcie procedury sanacyjnej wymaga złożenia wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego do odpowiedniego sądu restrukturyzacyjnego. Co ciekawe taki wniosek może zostać złożony zarówno przez dłużnika, jak i kuratora oraz wierzyciela. Rozpoznanie złożonego wniosku powinno zająć sądowi dwa tygodnie, licząc od dnia jego wpływu.
Sąd po rozpoznaniu wniosku wydaje postanowienie, w którym decyduje o tym, czy może zostać rozpoczęte właściwe postępowanie sanacyjne, lub taki wniosek może zostać oddalony. W przypadku oddalenia dłużnik ma prawo takie postanowienie zaskarżyć. Jeśli proces sanacyjny zostanie otwarty, można już wdrażać wybrane działania sanacyjne, które doprowadzą do zawarcia układu.
Jakie wyróżnia się etapy postępowania sanacyjnego?
Sąd ma możliwość wydania postanowienia zatwierdzenia układu, ale także może tego odmówić lub umorzyć cały proces. Jeśli układ został zatwierdzony, zamyka się właściwe postępowanie sanacyjne i przechodzi się do wykonania zawartego układu.
Jeśli chodzi o dłużnika, to w konsekwencji wejścia w tego rodzaju restrukturyzację traci on na rzecz zarządcy prawo zarządzania swoim majątkiem, który nazywa się masą upadłościową. Jeśli sąd zezwoli, jedyne co może dłużnik to wykonywanie czynności, które nie będą przekraczać działań zwykłego zarządu. Dłużnik musi też udzielać wszelkich wyjaśnień oraz przekazywać żądane dokumenty organom postępowania. Co ważne wierzyciele w procesie sanacyjnym mogą nadzorować bieg sprawy oraz wszelkie czynności, które podejmuje dłużnik.
Najistotniejszą zaletą sanacji jest to, że prowadzi ona do oddłużenia, ale pozwala także znaleźć kompleksowe rozwiązania pomagające wyjść z trudności o różnym charakterze. Jest to wobec czego restrukturyzacja najbardziej skomplikowana, co oznacza, że zajmie ona najwięcej czasu oraz będzie najkosztowniejsza. Nie można zapomnieć także o tym, że dłużnik jest mocno ograniczony w kontekście prowadzenia firmowych spraw, natomiast wierzyciele otrzymują różnego rodzaju narzędzia nadzorujące. Warto jednak mieć świadomość tego, że przejście całego procesu sanacyjnego pozwoli wrócić przedsiębiorstwu na rynek, bez żadnych finansowych zaległości.
