Sankcja kredytu darmowego to zagadnienie prawne, które w ostatnim czasie cieszy się większą popularnością. Na pewno ma to związek z faktem, że wykorzystanie wspomnianej sankcji zwalnia kredytobiorcę z obowiązku zapłaty odsetek i prowizji, a także zmusza bank/SKOK/firmę pożyczkową do zwrotu wcześniej naliczonych kosztów. Którego kredytobiorcę nie ucieszyłoby takie rozliczenie – zwłaszcza w warunkach wysokiego oprocentowania kredytów gotówkowych i pożyczek? Trudno się więc dziwić, że wielu posiadaczy kredytów/pożyczek wyszukuje w Google takie frazy jak na przykład: “sankcja kredytu darmowego 2024” albo “kredyt za darmo 2024”. W nawiązaniu do pierwszej z tych fraz postanowiliśmy sprawdzić, czy rok 2024 przyniósł zmiany w orzecznictwie sądów dotyczące sankcji kredytu darmowego. Natomiast na końcu artykułu można znaleźć odpowiedzi na często zadawane pytania (FAQ), które wiążą się z opisywanym zagadnieniem. Najpierw przypominamy jednak podstawy.
Na wstępie warto przypomnieć, że w roku 2024 nie zmieniły się podstawy prawne, na jakich bazuje sankcja kredytu darmowego. Chodzi tutaj przede wszystkim o artykuł 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. 2011 nr 126 poz. 715). Ten przepis podobnie jak w poprzednich latach daje konsumentowi możliwość uniknięcia dalszych kosztów kredytu konsumenckiego i domagania się zwrotu nadpłaconych kwot (wynikających ze wszystkich poniesionych kosztów – poza odsetkami za opóźnienie i kosztami ustanowienia zabezpieczenia kredytu).
Sankcja kredytu darmowego 2024 podobnie jak wcześniej jest jednak dostępna pod dwoma głównymi warunkami. Pierwszy to naruszenie przez kredytodawcę (bank/SKOK/firmę pożyczkową) co najmniej jednego z przepisów wymienionych przez artykuł 45. Mowa o przepisach, które regulują:
Konsument powinien wskazać naruszenie co najmniej jednego z wymienionych powyżej przepisów ustawy o kredycie konsumenckim w pisemnym oświadczeniu złożonym kredytodawcy. Oświadczenie można złożyć w trybie pozasądowym, choć częste są przypadki, w których spór przenosi się na wokandę – w związku z zakwestionowaniem przez kredytodawcę prawa klienta do darmowego kredytu. W złożeniu stosownego oświadczenia i wykorzystaniu sankcji kredytu darmowego nie przeszkadza wcześniejsze wypowiedzenie umowy kredytowej (przez którąkolwiek ze stron i także z dowolnego powodu).
Uprawnienie do złożenia wymaganego prawem oświadczenia przez kredytobiorcę wygasa po roku od wykonania umowy kredytu konsumenckiego. W kontekście wykonania umowy chodzi o ostateczne rozliczenie stron – zarówno kredytodawcy jak i kredytobiorcy. Innymi słowy, kredytobiorca wykonując umowę do końca musi zapłacić wierzycielowi wszystkie raty, odsetki kapitałowe i dodatkowe świadczenia (np. odsetki za opóźnienie). Natomiast kredytodawca w ramach wykonania umowy powinien zwrócić klientowi wszelkie ewentualne nadpłaty. Przykładem jest zwrot prowizji w związku z wcześniejszą spłatą kredytu konsumenckiego.
Te osoby, które wpisują do Google takie frazy jak na przykład “Sankcja kredytu darmowego 2024” są często zainteresowane nowościami. Jak widać, w przypadku przepisów trudno liczyć na większe zmiany. Warto w tym kontekście pamiętać, że najważniejszy artykuł 45 ustawy o kredycie konsumenckim, który wprowadza sankcję kredytu darmowego, po raz ostatni został zmieniony w marcu 2016 roku. Zmianom ulega natomiast orzecznictwo sądowe, gdyż co miesiąc zapadają nowe wyroki dotyczące sankcji kredytu darmowego. W ramach naszego artykułu pod tytułem “Sankcja kredytu darmowego 2024 r. – co warto wiedzieć? (FAQ)” postanowiliśmy zaprezentować ciekawe wyroki dotyczące sankcji kredytu darmowego, które zapadły od początku 2024 roku do końca III kw.
Po przeanalizowaniu orzecznictwa widzimy, że przez pierwsze dziewięć miesięcy 2024 r. zapadło co najmniej kilka ciekawych wyroków dotyczących sankcji kredytu darmowego. Przykład stanowią następujące orzeczenia:
Na uwagę zasługuje też Wyrok Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 15 maja 2024 r. (sygnatura akt: I C 527/23). W tym przypadku sąd uznał bowiem, że umowa kredytowa nie jest wadliwa i nie występują w niej uchybienia mogące uzasadniać zastosowanie sankcji kredytu darmowego. Wyrok piskiego sądu stanowi przestrogę dla tych kredytobiorców, którzy mogą bezzasadnie sądzić, że w każdej sprawie zapadają wyroki korzystne dla konsumentów.
W kontekście analizowanego tematu (Sankcja kredytu darmowego 2024) warto również zwrócić uwagę na perspektywy dla konsumentów. Widzimy od pewnego czasu, że posiadacze kredytów konsumenckich wykazują coraz większe zainteresowanie sankcją kredytu darmowego, co może być problematyczne dla banków, SKOK-ów oraz firm pożyczkowych. Sytuację może dodatkowo zdynamizować orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W ciągu ostatnich dwóch lat, do TSUE wpłynęło już sześć odesłań z Polski dotyczących wykładni zasad stosowania sankcji kredytu darmowego. W sierpniu 2024 r. do TSUE kolejne pytania prejudycjalne przesłał Sąd Rejonowy w Łodzi. Chodzi o pytania dotyczące np. tego, czy pobieranie odsetek od prowizji skutkuje możliwością zastosowania sankcji kredytu darmowego.
Jaka jest typowa korzyść finansowa z zastosowania sankcji kredytu darmowego?
Kredytobiorcy przeciętnie mogą liczyć na korzyści finansowe wynoszące np. 15 000 zł – 20 000 zł, choć zdarzają się również dużo większe kwoty. Wiele w tym kontekście zależy od wysokości pożyczonej kwoty oraz warunków spłaty zadłużenia (m.in. sumy nienależnie pobranych odsetek, a także odsetek, które nie zostaną naliczone w przyszłości).
Jakie znaczenie dla konsumentów będą miały orzeczenia TSUE?
W przeszłości Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wielokrotnie zajmował stanowisko korzystne dla kredytobiorców (m.in. frankowiczów). Poza tym orzecznictwo TSUE może pomóc w ujednoliceniu krajowego orzecznictwa sądów dotyczącego sankcji kredytu darmowego. To ważna kwestia, ponieważ spraw sądowych prawdopodobnie będzie przybywać.
