Refinansowanie długu w polskich warunkach nie jest jeszcze tak popularną usługą finansową jak na bardziej rozwiniętych rynkach kredytowych. Sytuacja jednak ulega pewnym zmianom. Coraz większa liczba rodaków wie, że można zmienić swojego kredytodawcę bez konieczności spłaty zobowiązania. Mechanizm refinansowania polegający na tym, że inny bank jako nowy wierzyciel spłaca wcześniejsze zadłużenie klienta, najczęściej kojarzy się rodakom z kredytami mieszkaniowymi. Warto wiedzieć, że refinansowanie kredytu hipotecznego nie jest jedyną dostępną opcją. Na polskim rynku znajdziemy również oferty, które są określone jako refinansowanie pożyczki. Postanowiliśmy przyjrzeć się bliżej takim propozycjom, ponieważ wzbudzają one całkiem spore zainteresowanie rodaków. Refinansowanie pożyczki to z pewnością ciekawa opcja dla osoby, która narzeka na obecne warunki spłaty. Trzeba jednak brać pod uwagę pewne „haczyki”. Postanowiliśmy je opisać. Zwracamy też uwagę na ważne aspekty prawne związane z refinansowaniem każdego długu. Na końcu artykułu można znaleźć odpowiedzi na często zadawane pytania (FAQ).
Na samym wstępie warto wyjaśnić, że refinansowanie pożyczki funkcjonuje bardzo podobnie jak refinansowanie kredytu. Chodzi o to, że nowy wierzyciel spłaca poprzednie zobowiązania finansowe swojego klienta. W ten sposób, poprzednia pożyczka wygasa na rzecz nowego zobowiązania. Niekoniecznie musi mieć ono taką samą wysokość, jak poprzednie zadłużenie. Warto bowiem pamiętać, że do salda zadłużenia wobec nowego wierzyciela czasem doliczana jest prowizja za refinansowanie. Spłata wspomnianej prowizji w ratach (tzn. jej kredytowanie) wiąże się z nieco wyższym kosztem aniżeli płatność bezpośrednia w momencie podpisywania umowy kredytu refinansowego.
Należy również zwrócić uwagę na fakt, że w ramach refinansowania pożyczki możliwe jest czasem pożyczenie dodatkowej kwoty na własne potrzeby. Cechą pożyczki jest swoboda w wydatkowaniu pieniędzy. Zatem wspomniana dodatkowa suma może mieć dowolne przeznaczenie. Czasem refinansowanie pożyczki jest mylone z konsolidacją. Warto jednak pamiętać, że konsolidacja polega na spłacie więcej niż jednego starszego zobowiązania. W tym wariancie nowy wierzyciel spłaca kilka zobowiązań klienta, co skutkuje połączeniem długu w jedno nowe zobowiązanie.
Poprzez konsolidację można na przykład obniżyć swoją miesięczną ratę, co wiąże się z niższym kosztem nowego długu (poziomem rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania) i/lub wydłużeniem okresu spłaty. Refinansowanie pożyczki związane ze spłatą przez nowego wierzyciela tylko jednego wcześniejszego długu, również może skutkować spadkiem poziomu obciążenia ratalnego. Sposoby na obniżkę miesięcznej płatności są takie same, jak przy konsolidacji. Mamy tutaj na myśli obniżkę kosztu pożyczki lub wydłużenie jej spłaty.
Wspomniana już wcześniej prowizja za refinansowanie powinna być ważnym argumentem, który weźmie pod uwagę osoba zainteresowana refinansowaniem pożyczki. Zwykle refinansowanie pożyczki jest bowiem rozwiązaniem, które wedle zamierzenia ma zapewnić obniżkę łącznych kosztów spłaty długu. Wyjątek stanowi sytuacja, w której pożyczkobiorca godzi się na wzrost łącznej sumy oddawanej bankowi, SKOK-owi lub firmie pożyczkowej za cenę mniejszej miesięcznej raty przy długim okresie spłaty. Warto mieć świadomość, że refinansowanie pożyczki czasem wiąże się z jeszcze innymi kosztami. Przykład stanowi sytuacja, w której chcemy refinansować pożyczkę zabezpieczoną hipoteką. Wówczas trzeba będzie zapłacić za wykreślenie hipoteki i ewentualny wpis takiego zabezpieczenia do księgi wieczystej związany z zaciągnięciem nowego zobowiązania.
W kontekście kosztów warto również pamiętać, że bezpieczeństwo finansowe też ma swoją cenę. Mówimy o sytuacji, w której refinansowanie pożyczki przewiduje zmianę z oprocentowania zmiennego na stałe. W takim przypadku, dłużnik często może godzić się z ewentualnością zapłacenia większej kwoty, ale jednocześnie docenia bezpieczeństwo i stabilność, jakie daje stałe oprocentowanie. Kwestia rodzaju oprocentowania jest mniej ważna w przypadku pożyczek pozabankowych, ponieważ dużą część łącznego kosztu takich zobowiązań stanowią prowizje oraz podobne opłaty. Jednakże koszt pozaodsetkowy jest limitowany jeśli konsument zdecyduje się na refinansowanie pożyczki. Poniżej poruszamy ten temat.
Refinansowanie pożyczki to rozwiązanie, które może być oferowane przez banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz firmy pożyczkowe. Wszystkie wspomniane instytucje proponując konsumentowi refinansowanie, powinny przestrzegać specjalnych przepisów. Chodzi o:
Jeżeli chodzi o refinansowanie pożyczki, to zastosowanie częściej będzie miał pierwszy z wymienionych powyżej aktów prawnych. Ustawa o kredycie hipotecznym dotyczy między innymi udzielonych po 22 lipca 2017 r. pożyczek zabezpieczonych hipoteką oraz refinansowanych po tej dacie zobowiązań, które zostały zabezpieczone przy pomocy hipoteki obciążającej lokal lub dom (zobacz: T. Czech [w:] Kredyt hipoteczny. Komentarz, wyd. II, LEX/el. 2022, art. 3). Natomiast refinansowanie pożyczki dla konsumenta powinno podlegać przepisom ustawy o kredycie konsumenckim. Chodzi między innymi o przepisy, które ustanawiają konieczność przedstawienia konsumentowi formularza informacyjnego przed zawarciem umowy, ograniczają maksymalny koszt pozaodsetkowy oraz regulują zasady wypowiedzenia umowy.
Opisywane refinansowanie pożyczki (tylko jednego zobowiązania) jest obecnie produktem raczej pozabankowym. Banki i SKOK-i poza wspomnianym już refinansowaniem kredytów mieszkaniowych, oferują bowiem kredyty i pożyczki konsolidacyjne, w ramach których można połączyć różne długi (np. z tytułu kredytów gotówkowych i kart kredytowych, a nawet chwilówek). Natomiast na rynku pozabankowym łatwiej można znaleźć opcję refinansowania tylko jednego długu. Może się zdarzyć, że aktualny pożyczkodawca zaproponuje refinansowanie we współpracującej z nim firmie. W ten sposób można bowiem częściowo uniknąć limitu kosztów pozaodsetkowych wyznaczanego przez ustawę o kredycie konsumenckim. Czasem w ramach refinansowania pożyczki wymagane będą pewne zabezpieczenia. Hipoteka stanowi raczej rzadkość – zwłaszcza w przypadku niedużych kwot. Pożyczkodawca może natomiast wymagać zabezpieczenia w postaci weksla lub poręczenia.
Czy refinansowanie pożyczki jest możliwe w obliczu problemów ze spłatą?
Pożyczkodawca oferujący refinansowanie prawdopodobnie będzie obawiał się pożyczenia środków osobie, która terminowo nie płaciła rat. Warto pamiętać, że opóźnienia są łatwe do stwierdzenia, ponieważ duża część firm pożyczkowych aktualnie korzysta z pomocy Biura Informacji Kredytowej.
Czy pożyczkę refinansującą zadłużenie można spłacić wcześniej?
Tak, wspomnianą pożyczkę można spłacić przed terminem, co gwarantuje ustawa o kredycie konsumenckim. Ten akt prawny reguluje również wysokość, jaką powinna mieć prowizja za wcześniejszą spłatę pożyczki. Warto jednak pamiętać, że refinansowanie pożyczki przeznaczonej na potrzeby działalności gospodarczej nie podlega przepisom chroniącym konsumenta.
Refinansowanie pożyczki – jakie są alternatywy?
Refinansowanie pożyczki nie jest jedynym dostępnym rozwiązaniem. Nie zawsze potrzebna będzie zmiana pożyczkodawcy lub kredytodawcy. Z obecnym wierzycielem można bowiem negocjować warunki spłaty zadłużenia. Przykładem jest chociażby rozłożenie spłaty długu na dłuższy okres.
